Parentificatie is een term die vooral bekend is in de systeem therapie.
Nagy, de psychiater die veel heeft bedacht vanuit fairness en balansen van geven en ontvangen, ziet kinderen in een gezin als gevende deelnemers aan het gezinssysteem. Een systeem waarvan ze afhankelijk zijn, en waar loyaliteit aan ouders een gegeven is.

Maar dat geven kan er verschillend uitzien. Een kind kan eindeloos gaan zorgen voor een ouder, zichtbaar gevend, maar een kind kan ook het zwarte schaap of de zondebok worden. Dit kind maakt zichzelf ongeliefd ten bate van het gezinssysteem. Het geeft hiermee op een andere manier en het is zaak dat dat gezien wordt. Daarna kan het kind zich weer anders gaan gedragen.
De gedachte is dat dit kind de spanningen in het gezin (tussen de ouders) afleidt en op zichzelf richt. Dit zorgt voor samenwerking tussen de ouders in hun verplichting een oplossing te zoeken voor de moeilijkheden die het kind veroorzaakt. Zo doet het een poging bij te dragen aan de samenwerking ten koste van zichzelf. Net zoals het te veel zorgende kind dat doet ten koste van zichzelf.

’Thuis? - Het mooiste is, als ik alles herinner, dan val ik in tranen’

Als geestelijk verzorger werd ik geroepen naar mevrouw Jansen. Ze zit naast haar bed verzonken in een kruiswoordpuzzel dat al lang is ingevuld. Mompelend begroet ze mij en de letters trekken direct weer haar aandacht. Ik mag wel bij haar komen zitten. ‘Hoe gaat het met u?’ Een vraag waarna zich van alles kan ontvouwen. Mevrouw Jansen is op zoek naar woorden, verdiept in zichzelf. De zinnen doen vermoeden dat ze in de 83 jaar veel heeft beleefd. Tegelijk hoor ik haar opeens zeggen: ‘ik ben nog jong, maar dat zie je niet meer.’ Voorzichtig ga ik in die woorden mee bewegen. ‘Je ziet het niet meer?’ Ze kijkt me voor het eerst aan. ‘Nee.’ ‘U bent nog jong en je ziet het niet meer?’ Met aandacht en trage zinnen verkennen we wat haar bezig houdt. Ze kan niet meer naar huis. Dat is haar verteld. En nu staat haar wereld, haar binnenwereld, op de kop.

Ouderen in verpleeghuizen: verzilveren of verzuren?
En weer gaat het om de slechte kwaliteit in de verpleeghuizen. Krantenkoppen melden:

‘We hebben een hekel aan ouderen’. Ik weet nog hoe, alweer lang geleden, Van Kooten en de Bie gehakt maakten van de manier waarop we met ouderen omgaan. Dat vooral zieke en demente ouderen het afvoerputje van onze maatschappij zijn en vaak zo worden behandeld. Schaamteloos dat we als maatschappij onvoldoende zorgen voor deze groep mensen.

Tijdens de anti-pest-week herhalen we wat we al weten: pesten is een kwalijke zaak. We hebben voldoende materiaal om dat te bewijzen. Maar als pesten dan zo negatief is, waarom pesten mensen dan zo gemakkelijk en graag?
Wat levert het ons als soort op? En hoe kunnen we deze sociale voordelen anders vormgeven? Op een manier waarop mensen geen slachtoffer worden, maar we er allemaal beter van worden.

Idealistisch droombeeld? Helemaal niet. Met kennis en kunde rondom pesten en het concept dialoog, kunnen we heel veel bereiken.

Vandaag -19 mei 2020- is het de 100e geboortedag van Iván Böszörményi – Nagy, de grondlegger van de contextuele benadering.

Het contextuele denken heeft de afgelopen decennia haar plek veroverd in hulpverleningsland. Met name in de jeugdzorg heeft het vaste voet aan de grond gekregen. Maar ook in andere sectoren wordt het belang van kijken naar mensen in hun belangrijke relaties steeds meer erkend.

Voor velen is Nagy de man van het begrip loyaliteit. Het gaat hierbij om de existentiële loyaliteit tussen ouders en kinderen. Al spreek ik liever over de loyaliteit van kinderen naar ouders; kinderen zijn immers vaak veel trouwer aan ouders, dan andersom. Een beroemde uitspraak van Nagy is dan ook: Hoe slechter de ouders, hoe loyaler het kind. Denk aan al die kinderen die zwijgen als er thuis sprake is van geweld, omdat zij de ouders willen beschermen. Over loyaliteit hoeven we als het hier om gaat niet romantisch te zijn.

Tharukshan Selvam maakte begin dit jaar een eind aan zijn leven nadat hij gepest zou zijn op zijn middelbare school. Vanaf 2015 gaat Tharukshan naar het Grotius College in Heerlen. Hij is dan al zo’n vijf jaar in Nederland. Tharukshan is het jongste kind van de Sri Lankaanse familie Selvam, die vanwege een burgeroorlog naar Nederland komt en asiel krijgt. Volgens zijn familie was hij vooral online het mikpunt van pesterijen, waarschijnlijk van medescholieren. Op de laatste dag van de kerstvakantie besluit de 15-jarige uit het leven te stappen.

‘Familieband vaak te slecht voor mantelzorg’, kopte de Volkskrant vorige week. Wat is er aan de hand? De overheid verwacht dat kinderen een deel van de zorg voor hun ouders op zich gaan nemen. Hoe reëel is de kans op succes? Groot, langdurig onderzoek toont aan dat vier van de tien kinderen geen harmonieuze relatie met hun ouders hebben. Als zij ingeschakeld worden in de zorg voor hun ouders, neemt de kans op conflicten toe, stelt onderzoeker Martijn Hogerbrugge die ouders, kinderen, broers en zussen twaalf jaar lang heeft ondervraagd over hun persoonlijke contact.

Aankomende week , 21 sept 2015, is het de week van het pesten. 'Wij' gaan in deze week maatschappelijk en collectief aandacht besteden aan het fenomeen pesten. Is een week genoeg? Niet als wij de andere 51 weken van het jaar de andere kant op kijken.
En..., dat doen we!
Wij laten zowel gepesten als pesters aan hun lot over en 'bemoeien ons er liever niet mee'.
Je bemoeien met pesten is eng, je kan een grote bek krijgen, je kan er naast zitten omdat de gepeste ook een aandeel heeft, of ze kunnen zich beiden tegen jou keren.
De 'Ander' moet het maar oppakken en de ander zijn de ouders, de school, de collega's die nauw samen werken, de verpleging op de afdeling ... In ieder geval niet 'ik'!